Het zich ontwikkelend vorstelijk absolutisme stond op gespannen voet met het gewoonterecht' en de samenlevingsvormen die zich door de eeuwen heen hadden gevormd. In deze lezing wordt onderzocht hoe de samenleving het machtsstreven van vorsten als Karel V en Philips II ervoer. De maatregelen op het gebied van rechtspraak, bestuur, belastingen en godsdienst riepen sterke reacties op en hadden vergaande gevolgen.