'Denk in bewondering terug aan de inzet van Fré Meis voor de arbeidersklasse van ons land. Jammer dat zulke strijders in dit Megatijdperk zo sporadisch meer voorkomen'
'Blij dat dit soort communisten van de 'oude stempel' er bijna niet meer zijn. Ik heb heel weinig waardering voor het schrikbewind van Fré Meis in de jaren zestig en zeventig'
'Een groot mens sociaal bewogen. Geen harde communist maar als uitgangspunt de mens.. Dat was zijn hoogste goed. Geen dictator, of onruststoker. Doch in de omstandigheden van toen een mens met een hart'
'Wat vond die Meis eigenlijk van de Goelag archipel, de Berlijnse Muur, de Grote Sprong Voorwaarts, de Tsjeka, de klop op de deur, de showprocessen en de miljoenen doden?'
Bovengenoemd enkele reacties uit het gastenboek van de mooie site . Het is duidelijk dat de Groningse actievoerder, vakbondsleider en CPN-er Fré Meis nog steeds heftige gevoelens oproept bij mensen die hem meegemaakt hebben. In 2002, tien jaar na de dood van Meis, verscheen deze biografie van de hand van journalist Lejo Siepe en historicus Gerrit Voerman.
Meis werd na de Tweede Wereldoorlog lid van de CPN, vanuit de overtuiging dat er grote sociale ongelijkheid heerste in de Nederlandse samenleving. Hij was een groot bewonderaar van Paul Groot, die optrad als een mentor van Meis. Meis was arbeider geweest in de strokartonindustrie in Oost-Groningen en had weinig opleiding gehad. Bij partijconflicten was hij een twijfelaar, wat hem weinig goodwill opleverde in de partij. Na een komeetachtige start bleef hij dan ook steken en kwam niet hoger in de partijhiërarchie.
Meis heeft nooit van enige twijfel blijk gegeven over de juistheid van het beleid van de Sovjet-Unie. Hij stond achter Lenin, Stalin, het neerslaan van de Hongaarse opstand en de machtsgreep in Tsjecho-Slowakije. Zijn hart lag echter niet bij theoretische discussies, maar bij de mensen namens wie hij optrad. In Groningen runde hij een adviesbureau, waarbij hij mensen hielp met het aanvragen van een uitkering, het regelen van medische kwesties of het invullen van hun belastingformulier.
Zijn bekendheid ontleent hij aan zijn optreden als bemiddelaar bij stakingen, en dan met name als adviseur bij stakingen in Groningen. Daarbij ging hij desnoods populistisch te werk, wat hem bij tegenstanders zeer gehaat maakte. Meis was teleurgesteld over het opgaan in de CPN in Groen Links. Hij voelde zich daar niet thuis en zegde in 1992 zijn partijlidmaatschap op.
De biografen schetsen een uitgebalanceerd beeld van Meis. Hij was een onbetwist verdediger van de Groningse belangen en daar ligt volgens de biografen de grootste verdienste van Meis; hij wist de achtergestelde positie van Groningen op de agenda te krijgen in Den Haag. Hij was iemand die zijn image ten volle wist uit te buiten, maar de schrijvers laten zien dat Meis niet de mannetjesputter was die hij voorhield te zijn. Ondanks zijn soms keiharde opstelling kende hij twijfels, onzekerheden en zenuwen. Zijn onwrikbare geloof in de juistheid van het communisme maakten hem bij velen gehaat, zijn grote aandacht voor sociaal achtergestelden maakten hem bij veel anderen geliefd. De auteurs laten veel mensen aan het woord over het woord over Meis, maar toetsen waar mogelijk de beweringen van geïnterviewden aan schriftelijke bronnen.
De context waarin Meis opereerde en met name de felle reacties die hij opriep bij zijn tegenstanders hadden wat mij betreft nog wat meer uitgediept kunnen worden. Ik had ook graag wat meer willen lezen over zijn adviespraktijk in Groningen, die hij zelf zo belangrijk vond. Het boek leest makkelijk en is zeer goed geïllustreerd. Al met al een mooi overzicht van het leven van een kleurrijk figuur uit de Nederlandse naoorlogse politiek.