Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 14, 2011
(recensie: Drs.Paul Hendriks)
Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 14, 2011, onder redactie van A.J.A.Bijsterveld en anderen, (Hilversum, Verloren), 237 pagina’s, geïllustreerd, ISBN 978-90-8704-287-5, € 29,-
Het Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis wordt uitgegeven onder auspiciën van de Stichting Bevordering Middeleeuwse Studies en wil een forum bieden voor langere bijdragen over de geschiedenis van de Nederlanden. Deze uitgave bevat zes bijdragen, waarvan enkele hieronder kort besproken zullen worden. Van iedere auteur is in de bundel een kort CV opgenomen en alle bijdragen worden met een korte summary en een uitgebreide lijst van bronnen en literatuur afgesloten.
Zo onderzoekt Nicolas Mazeure de omgang van monnik Folcuin met de archivalia van de Vlaamse abdij van Sint-Bertijns in 961-962. J.A. (Hans) Mol biedt een nieuwe kijk op de eind elfde eeuw op gang gekomen veenontginningen in het huidige Noordwest-Overijssel en Zuid-Friesland. Jaap van Moolenbroek ontrafelt het ontstaan van de mythe rond de inname van Damietta door Haarlemse kruisvaarders in 1218-1219. Ellen Wurtzel laat zien hoe de stedelijke verdedigingswerken in het vijftiende- en zestiende-eeuwse Lille in toenemende mate werden beschouwd als collectief bezit. Truus van Bueren, Kim Ragetli en Arnoud-Jan Bijsterveld belichten de mogelijkheden en uitdagingen van het brede onderzoeksterrein van middeleeuwse Memoria, in het bijzonder van het Utrechtse MeMo-project.
Ik ben al de nodige jaren recensent, maar omdat ik geen mediaevist ben, waag ik mij niet zo vaak aan boeken met middeleeuwse thema’s en het is nu ook voor het eerst dat ik een Jaarboek Middeleeuwse Geschiedenis onder handen heb. Omdat ik als vrijwilliger bij het historisch museum Haarlem betrokken ben, werd mijn interesse vooral gewekt door het artikel van Jaap van Moolenbroek (p. 113-149) over: `De ketting van Damietta, een Haarlems zaagschip en Willem I van Holland: over de wording en standaardisering van een kruistochtmythe’. Van Moolenbroek werkt aan een boek over de Nederlanders en de kruistocht naar Damietta in historie en verbeelding, aldus een voetnoot op pagina 113. Ik zie dat werk met belangstelling tegemoet.
Dit is overigens niet het enige artikel dat, zijdelings weliswaar, maar toch, verband houdt met de kruistochten. Aan de hand van de door de dertiende-eeuwse Vlaams-Henegouwse gravin Johanna van Constantinopel uitgevaardigde oorkonden belicht Els De Paermentier het bestuur en de machtsuitoefening door vrouwen: `Tanquam domina superior. Gendering the Charters of Joan of Constantinople, Countess of Flanders and Hainaut (1212-1244)’ (p.91-112).
Drs. Paul Hendriks
meesterpaul@gmail.com
Trefwoorden: De Nederlanden, Middeleeuwen, Memoria, Kruistochten, Damiate, Haarlem
